Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΚΕΨΗ ΜΟΧΛΟΣ ΤΟΥ ΠΑΝΑΘΡΩΠΙΝΟΥ ΣΥΝΕΙΔΗΣΙΑΚΟΥ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ

Η Εποχή μας, ιδίως κατά την τρέχουσα, μεταβιομηχανική περίοδό της, έχει ως επιστέγασμα της σκιώδους, δίχως θεμέλια, δομής της, την ψυχική ερήμωση και την κοινωνική αποσάθρωση. Τα πάντα, για πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία, βρίσκονται σε μια σκαλινή διάρθρωση, μια ασταθή ισορροπία, άσχημα, στρεβλά, ετοιμόρροπα, σε πανανθρώπινη κλίμακα, σε πλανητική διάπτυξη.

Ο καθοριστικός του αποτελέσματος αυτού, τρόπος, δεν είναι η ωμή βία, τα όπλα ή τα αναγκαστικά διατάγματα - αν και δεν έλειψαν ούτε αυτά.

Είναι η διάχυση, η διασπορά, η νεφελώδης εγκατάσταση μιας καθολικής πνευματικής συγχύσεως, που έχει ως άμεσες συνέπειες την αδυναμία σχηματισμού και εκφράσεως γνώμης, απόφασης, συνεπώς και την αδρανοποίηση, την ανικανότητα δραστικής, εργώδους πρακτικής, τόσο στο κοινωνικό, όσο και στο προσωπικό πεδίο. Τα παραπάνω, ο τρόπος, δηλαδή, και τα αποτελέσματά του, που έχουν φέρει την ανθρωπότητα σε μια πρωτοφανή, τερατική μεταλλαγή, καθολική αλλοίωση σε βάθος της ανθρώπινης ουσίας και συμπεριφοράς, επιτυγχάνονται από πλήθος μέσων που ανήκουν στην όλη σκιώδη, α-δομική, ολιστική και ανεπαίσθητη μορφολογικά κατασκευή που επωνομάζεται «Νέα Τάξη Πραγμάτων», «Παγκοσμιοποίηση», «Νέα Εποχή» κ.τ.ο. - ή και Matrix. Το πρωτεύον φαινόμενο της, αυτός ο «λευκός ήχος» άμετρων, έκμετρων και απειρόπληθων κατηγορικών λόγων, άλλοτε φέρεται ως προερχόμενος από επίσημες, κεντρικές θύρες, άλλοτε πάλι, και ταυτοχρόνως, από παράπλευρες πηγές που αντιπροσωπεύουν - όλες μαζί - το  «πνεύμα» αυτών των παράδοξων καιρών. Και τούτο το «πνεύμα», συνίσταται στην ολόπλευρη απόσβεση της κριτικής σκέψεως.

ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΣΚΕΨΗ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΑ

Η Εμπειρία, η σκέψη και η γλώσσα βρίσκονται σε συνεχή αλληλεπιδραστικότητα. Αποδίδοντας την καθολική σχέση: θέση-αντίθεση-σύνθεση, στον ανθρώπινο τρόπο αναλογεί η σχέση: ψυχή<->πνεύμα<->λόγος ή /και: ύλη, πνεύμα, πράξη. Η σχέση αυτή διέπει τη στάση και τον τρόπο ζωής τόσο κάθε μεμονωμένου ατόμου/προσώπου, όσο και τη στάση και τρόπο ζωής λαών και Εθνών.

Ο Χέγκελ[1] στη «Φαινομενολογία του πνεύματος» λέγει το εξής: Κατά περιόδους το πνεύμα ενός Έθνους διεκδικεί την Οικουμένη, εγκαθίσταται σ' αυτήν και καθορίζει το ιστορικό γίγνεσθαι. Μάλιστα ο Χέγκελ διακρίνει, καθορίζει ρητώς, κάποιες τέτοιες περιόδους πνευματικής επικυριαρχίας. Αναφέρει ότι πρώτα ήσαν οι Έλληνες, ύστερα οι Ρωμαίοι, ύστερα οι Εβραίοι. Τα ενεργήματα που απαριθμεί ο Χέγκελ ως αίτια και αποτελέσματα της πνευματικής- περιοδικής, πάντως, όσο και παροδικής, αφού αναφέρεται στην εξ ορισμού «ρευστή» ιστορία «ολοποίησης» του πλανήτη, δίνουν στη διαπίστωσή του τη δυνατότητα να φανεί πειστική. Υπάρχει όμως και μια παραπέρα μεγάλη έκταση προβληματισμού πάνω σ' αυτό το θέμα. Από εκεί μπορεί π.χ. να προκύψει η ερώτηση: «Ποιού λαού η σκέψη και η πρακτική αρμόζει στην θεμελιακή ανθρώπινη φύση, στην άχρονη ουσία αυτού του όντος;». Η απάντηση όπως προαλείφεται όχι μόνον από τον βαθμό (ποσόν) του παγκόσμιου ενδιαφέροντος, όσο από την ισχύ της πανανθρώπινης επιδοκιμασίας, θα είναι: «των Ελλήνων». Αυτή η ερώτηση και η απάντηση υποδεικνύονται ισχυρές και αληθείς από την ίδια την αδιάπτωτη επίδραση της Ελληνικής σκέψης και των Ελληνικών προτύπων, γενικά και διαχρονικά. 

ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΥΠΑΡΞΗ

Η χώρα μας είναι λαμπερή, απλή και σαφής σαν θεώρημα. Γι' αυτόν το λόγο, η διαφορά μεταξύ Έλληνος και βαρβάρου, δεν είναι μόνο η γλωσσική, το πώς ακούγεται, δηλαδή, ως αισθητική παραδοξότητα στ' αυτιά των Ελλήνων η γλώσσα των βαρβάρων. Είναι, κυρίως η ουσία, η θέση, κατά την οποία βλέπει και ερμηνεύει ο ένας ή ο άλλος το Είναι και το Εγώ μέσα στο Είναι. Αξιωματικά, ακόμη και εκείνα που φαντάζουν απολύτως αφηρημένα ή άδηλα ή αόριστα, αδιατύπωτα, ο Έλληνας, θέλει να τα διερμηνεύει μεθοδικά.  Να αντλεί δηλαδή, και να διατυπώνει ένα νόημα, το οποίο δεν είναι αυθαίρετο, αλλά ως σημασία το προσλαμβάνει από την πηγή εκπομπής του, από το όν το οποίο εμφανίζεται εμπρός του, μέσα  από το σημαίνον του φαινόμενο, λέξη, μορφή, αινιγμό.......

Προσπαθεί λοιπόν να το κατανοήσει- και αυτή η προσπάθεια επιτυγχάνει πάντοτε, αν όχι σε απόλυτο βαθμό (αυτό είναι αδύνατον και για τον λόγο των συνεχών και πολλών διαφυγών της Αλήθειας από το φάσμα των φαινομένων), πάντως σε βαθμό ικανοποιητικό. Του δίνει νόημα και το καθιστά από αντικείμενο αφηρημένο, αόριστο, ασαφές, απροσδιόριστο κ.λπ., υποκείμενο συνειδησιακής στοιχείωσης, αληθές, πραγματικό, Ον, υπαρκτό.

Ο ΟΡΦΕΑΣ, Η ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΟΙ... ΤΥΦΛΟΠΟΝΤΙΚΕΣ

Ο ΟΡΦΕΑΣ (Ορφική Φιλοσοφία) ΚΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ (η αληθινή)

Πρέπει να ανησυχούμε! Κάτι περισσότερο: πρέπει να υπερβούμε το σκάμμα της ανησυχίας και να περάσουμε στον εφαλτήρα της αντιδράσεως. Με πρώτο και κύριο σκοπό την αφύπνιση.

Πρέπει, δηλαδή, να ξυπνήσουμε. Επειδή τώρα μοιάζουμε με τους κοιμισμένους και τους αποκαμωμένους που ήδη εκραύγαζε, όμοιος με τη Σίβυλλα του, με άγρια φωνή και αφτιασίδωτη- ένθεη δηλαδή - ο Ηράκλειτος. Εκραύγαζε για να ξυπνήσουν οι πολλοί. (απόσπασμα 73: «ου δεί ωσπερ καθεύδοντας ποιείν και λέγειν» μτφρ.  δεν πρέπει να ενεργούμε και να μιλούμε σαν κοιμισμένοι, και απ. 89: «τοις εγρηγορόσιν ένα και κοινόν κόσμον είναι, των δε κοιμωμένων έκαστον εις ίδιον αποστρέφεσθαι» μτφρ. για τους ξυπνητούς ο κόσμος είναι ένας και κοινός, ενώ οι κοιμισμένοι στρέφονται καθένας στον κόσμο του). Και τότε, λοιπόν, υπήρχαν οι κοιμισμένοι. Τότε, που από όποια πλευρά κι αν το δει κανείς, όσο κι αν αυταπατάται για την.... «πρόοδο» και την «εξέλιξη» που έχει δήθεν πετύχει η ανθρωπότητα και τον «λαμπρό πολιτισμό» μας των καλωδίων και των εργαστηρίων, ήταν μια εποχή, ασύγκριτης προς τη σημερινή, ευρωστίας για τον άνθρωπο. Ευρωστίας πνευματικής, προ πάντων. Και για να αρχίσει να διαλύεται και τούτο το παραισθησιογόνο νέφος που πολλοί, με κίνητρα κάθε άλλο παρά ευγενικά, απλώνουν, το πνεύμα δεν είναι κάτι που εναντιώνεται στην ύλη. Είναι , αντιθέτως, ως ουσία, εκείνη η μορφή ενέργειας που συνέχει από μέσα την ύλη, της προσδίδει είδος, μορφή. Μορφή βιώσιμη, άρτια, εξελίξιμη, ικανή και λειτουργική. Επειδή το πνεύμα ,  που συνάπτεται προς την Μήτιν, την πολύτροπη Νόηση, ως κύριο κατηγόρημά της έχει την κριτική ικανότητα.

Η ΜΥΗΣΙΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΤΟΥ ΗΡΩΟΣ

Μπορούμε να θεωρήσουμε ως απολύτως πραγματική την τάσι των ανθρώπων και, ίσως, όχι μόνον αυτών μεταξύ των εμβίων όντων, προς υπέρβασιν των δυνάμεων εκείνων που απαιτούνται για την απλή επιβίωσί τους. Υπάρχει, όπως φαίνεται και από ωρισμένες καταπληκτικές περιπτώσεις, μια «αχθοφόρος ορμή» μέσα στον καθένα που έχει κάτι να υπερασπίση χωρίς ενδοιασμούς. Αυτό προϋποθέτει πίστι σε σταθερές αξίες ή (και) φαντασιακή, υποκειμενική εμπλοκή σε βάθος, που το αντικείμενο (υλώδες ή νοητό) της προστατευτικότητός μας σημαίνει ή προκαλεί. Έτσι, μπορούν να παρατηρηθούν εξαιρετικοί και συνεχόμενοι τρόποι ζωής, προς την προώθησι ενός ιδανικού ζητήματος, είτε ανάλογες στιγμιαίες συμπεριφορές ανακλαστικές αντιδράσεις-επεμβάσεις σε αιφνίδια εξωτερικά γεγονότα, που συνήθως απειλούν πρόσωπα ή πράγματα που κάποιος έχει προσλάβει στην ηθική του σφαίρα ως αγαθά.

Στην περίπτωσι που παρουσιάζεται μια διαρκής και σταθερή, πάνω από το κοινό μέτρο συμπεριφορά εκ μέρους κάποιων ανθρώπων, οι πιθανότητες να χαρακτηρισθούν αυτοί ήρωες, είναι πάρα πολλές. Στην περίπτωσι πάλι που κάποιος αντιδρά ανακλαστικά ή για περιωρισμένο χρόνο σε έναν εξωτερικό κίνδυνο ή απειλή προς το ηθικώ νομιζόμενο αγαθό, υπερβαίνοντας τα συνήθη όρια δυνάμεως-αποτελέσματος, τότε γίνεται λόγος για ηρωϊκή συμπεριφορά. Αυτές είναι οι δύο κύριες μορφές με τις οποίες εκδηλώνεται το, κατά την άποψη πολλών, ενυπάρχον στην πλειονότητα των ανθρώπων ηρωϊκό στοιχείο.

Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΘΥΣΙΑΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ:

Στο κείμενο που ακολουθεί παρουσιάζονται τα πρώτα πορίσματα μιάς στοχαστικής ιχνηλασίας στο λατρειακό έθος του θύειν προς τους θεούς, έθος με απαράβατη, απόλυτη ισχύ στη θρησκεία και απόλυτα σαφές νόημα στη συνείδηση των προγόνων μας.

Τα πορίσματα αυτά συνοψίζονται στα εξής:

·         Ο Κόσμος, παν ό,τι γεννάται και γεννά το παν από την ίδια την ενεργή του ουσία, είναι Όλος, ως σύνολο και κατά τα στοιχεία του, θείος και ιερός.

·         Ο άνθρωπος υπάρχει και εξελίσσεται ως ισότιμος και ομόρρυθμος των άλλων όντων.

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΩΣ ΠΟΙΗΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ

(μια κραυγή ενάντια στη επιχειρούμενη χυδαιοποίηση της πατρίδας μας)

«Η ΜΕΝ ΓΑΡ ΠΟΙΗΣΙΣ ΜΑΛΛΟΝ ΤΑ ΚΑΘΟΛΟΥ, Η ΔΕ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΑ ΚΑΘ' ΕΚΑΣΤΟΝ ΛΕΓΕΙ» Αριστοτέλης.

Ο λόγος για την ποίηση πληθαίνει όταν στυγνές, άλλες, φωνές, πράξεις και ύφη, διατρανώνουν έναν τρόμο δίχως τέλος που απειλεί τον λαό μας: φτώχια και, το χειρότερο, δουλεία, άλωση της χώρας, ύβρεις και προσβολές, με ένδυμα διάτρητο, βέβαια, κατά το Δίκαιο και τη Νομιμότητα.

Άλαλος ο Λαός μας μπροστά σ' αυτήν την βαρβαρότητα, αλαζονική ως της αρμόζει, δίχως κανένας να αρθρώνει πολιτικό λόγο υπεράσπισής του, στρέφεται αυθόρμητα στην πηγή του γνήσιου, άφθαρτου πνευματικού νάμματος που τον έθρεψε χιλιετίες, και μαζί του όλη την Οικουμένη, όσο αυτή μπορούσε να δεχθεί μια τέτοια τροφή: το νέκταρ του πνεύματος και του καλλίστου λόγου. Του λόγου που είναι διαπλασμένος από την ίδια τη γλωσσική δομή του στη μορφή της Ποιήσεως.

Η Ποίηση είναι η αισθητική έκφραση της Ιδέας, αποτύπωση του Ωραίου, του Μεγάλου και του Αληθινού, με αξία ακατάλυτη. Περιφρουρεί τη σφαιρική ενότητα της ψυχής, έχει δύναμη μορφογενετική, βρίσκεται παντού, είναι ο ρυθμός της ανθρώπινης καρδιάς- και της καρδιάς του Κόσμου σε ανταπόκριση.

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΩΣ ΠΟΙΗΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ - ΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ

(μια κραυγή ενάντια στoν επιχειρούμενο εκχυδαϊσμό της πατρίδας μας)

Μέρος Β': ΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ

Στο Α' Μέρος εκθέσαμε κάποιους από τους όρους και κάποιες προϋποθέσεις που επέτρεψαν σε ανθρώπους με εξέχουσα διανοητική ικανότητα και δύναμη, δηλαδή τους αρχαϊκούς ποιητές, άλλοτε μεν να αποκρυσταλλώσουν με τον έμμετρο λόγο τους «τα κλέα θεών και ανθρώπων» , άλλοτε δε να αποκαλύψουν αλήθειες υπερβατικές- που σήμερα ονομάζουμε επιστήμες- υμνώντας τη Φύση- φαινομένη και αφανή- τους Νόμους της και τις άδηλες Αρχές της. Εξετάσαμε τις ρίζες της Ελληνικής Ποιήσεως, που ανάγονται στο Χρυσό Γένος, και τα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν για να εκφρασθεί αυτή, που δεν είναι άλλα από τη Γλώσσα, την Ελληνική με τον τεράστιο πλούτο λέξεων, νοημάτων, εκφράσεων, τον Λόγο και το Μέτρο και που επέτρεψαν να ανθίσει στην ανθρώπινη ιστορία μια άνευ προηγουμένου πνευματικότητα συνυφασμένη απόλυτα με την κοινωνική συνειδητότητα και την όλη πολιτισμική κίνηση.

Στο παρόν Β' Μέρος θα εξετάσουμε κάθε ένα προ-ομηρικό ποιητή ξεχωριστά. Τον βίο, τα παθήματα, το ελάχιστο, έστω, διασωθέν ποιητικό έργο του καθενός, όσο αναφέρεται  σε κάποια σπαράγματα στίχων, που παρατίθενται σε αρχαίες σωζόμενες πηγές.

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΩΣ ΠΟΙΗΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ - Η ΜΑΝΤΙΚΗ

(μια κραυγή ενάντια στoν επιχειρούμενο εκχυδαϊσμό της πατρίδας μας)

ΜΕΡΟΣ Γ': Η ΜΑΝΤΙΚΗ (ΜΑΝΤΟΣΥΝΗ) ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΡΧΑΪΚΟ ΛΟΓΟ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟ.

Συνεχίζοντας  αυτό το αφιέρωμα  έκρινα σκόπιμο να ειπωθούν μερικά για την μαντική, την τέχνη/επιστήμη που ήταν κοινό γνώρισμα όλων εκείνων που σε κατάσταση ιερής «μανίας» συνέθεταν έπη ή εκφέρανε μαντείες, πάντοτε σε έμμετρο λόγο (δακτυλικό εξάμετρο) στην πανάρχαια εποχή  όπου έζησαν.

Ο Ποιητικός Λόγος, από τα βάθη της ασύντακτης χρονικώς αρχαιότητας, ήταν τρόπος συνεκφοράς της Σκέψης και της Έκφρασης κάθε δημόσιας- επίσημης ομιλίας. Ήταν, συνεπώς, το μέσο διατύπωσης όλων των γνωστικών, στοχαστικών και αισθαντικών (ενορατικών, διορατικών, αφηρημένων) συλλήψεων των πανάρχαιων σοφών της Ελληνοπελασγικής γης. Αυτοί οι Σοφοί, ονομάζοντο Ποιητές, όχι μόνον για τον τύπο του Λόγου τους, αλλά και διότι ήσαν δημιουργοί (=ποιητές: από το ρήμα ποιέω-ώ). Αργότερα, ονομάστηκαν Θεολόγοι ή/και Φιλόσοφοι. Ό, τι εξέθεταν με τον έμμετρο λόγο οι αρχαϊκοί σοφοί- μηδέ και του Ομήρου και του Ησιόδου εξαιρουμένων, αλλά κυριώτατα των προομηρικών λογιζομένων-, ήταν, όπως αποδεικνύεται από τα σωζόμενα των έργων τους, αυτό που θα ονομάζαμε εμείς κάπως στυγνά και στενεμένα «μια παντοειδής Επιστήμη των πάντων» (στην οποία περιλαμβάνονται και οι Καλές Τέχνες).

Σύνοψη του περιεχομένου της Ορφικής Θεολογίας

Σύνοψη του περιεχομένου της Ορφικής Θεολογίας όπως προκύπτει από την Ιερώνυμου- Ελλανίκου Θεογονία ,του Ιερού Λόγου του Ορφέως και ποικίλα σπαράγματα σωζομένων κειμένων όπως τα παραπάνω συγκροτούνται στην συλλογή του πανεπιστημιακού ,φιλολόγου ,Αρχαιολόγου , φιλέλληνος Οtto Kern (14/02/1863-31/01/1942).

Η Ορφική Θεολογία επονομάζεται επισήμως .Προέρχεται από την Χρυσή Εποχή,κατά τον πυρήνα της και την θεμελιώδη εκτίμηση της κοσμογονίας (Πρώτες Αρχές,φύση και εξέλιξη των Ουσιών και των Δυνάμεων, Πρόοδος και μεταβολές των όντων,διάταξη και σχέση των διαφόρων κοσμικών Συστημάτων-Συμπάντων) της Θεογονίας ( φύση και πρόοδος των θεών,ενέργειες και έργα αυτών στο Γίγνεσθαι των όντων ) της ψυχογονίας ( φύση και πρόοδος της ψυχής,λειτουργίες αυτής,σχέσεις αυτής,τρόποι και ενέργειες αυτής,πρόοδοι,πάθη και προορισμοί αυτής). Ο Ορφεύς,επονομάζεται , επειδή παρέλαβε από τον φυσικό πατέρα του Οίαγρο και την μητέρα του (αρχιέρεα-ιεροφάντιδα των Πιερίδων Μουσών) Καλλιόπη την θεωρία αυτή,συμπληρωμένη κατά την περίοδο του Αργυρού Γένους από τον Θεϊκό (θεωρούμενο εκπρόσωπο και εμψύχωση του ομώνυμου θεού) βασιλέα Διόνυσο. Ο Διόνυσος εδίδαξε τα Μυστήρια του Θεού στον Θάροπα η Χάροπα-πάππο του Ορφέως- και αυτός στον Οίαγρο. Υπήρξε ιερός βασιλεύς(δεύτερο πολίτευμα μετα την Θεϊκή βασιλεία) των Οδρυσσών Θρακών,πανεπιστημών(αστρολόγος, ιατρομάντης, ραψωδός, αοιδός, θαυματουργός μουσικός,γεωργός,ποιμένας,πολεμιστής).

ΠΕΡΙ ΧΡΟΝΟΥ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΑΠΩΤΑΤΩΝ ΑΙΤΙΩΝ

(κείμενο που συνετάγη από την συγγραφέα, αρχικά, στην αρχαία Ελληνική)

Δόξει αν χρόνον τοις πάσιν ενέχεσθαι και πάντα χρόνωι εχόμενα είναι, τούτο δήλον αν είη τοις πάσι των φιλοσοφούντων.

Περί μεν του πρώτου, το κεχωρισμένως θεωρείν αναγκαίον τε και ορθόν φανήσεται. Και των πολλών περί αυτού λόγων γεγενημένων, όσων οι ύστεροι των ανθρώπων ειρήκασιν, εκτός των σπουδαιοτάτων οίουσπερ οι των Ελλήνων σοφοί το πάλαι  έφησαν, άριστον αν οίημι τον του Αξελού τοιόνδε είναι, εκείνον γαρ λαμβάνεσθαι ώσπερ υπερβατικήν  ενύπαρξιν προς τοις άλλοις πράγμασιν δέον έφη. (Διττόν γαρ και προς αλλήλοις τρεπόμενον το ζήτημα περί της του χρόνου αληθείας).

Δι' αυτού μεν γε και εν αυτώι και μετ' αυτού τα πράγματα γίγνεται. Δι' ό και αίτιον απόλυτόν εστι και  ουκ έστι τοις άλλοις  υπερκείμενον και υποκείμενον οίεν αν, ει και πανδαμάτωρ δικαίως καλείται, επεί τα πράγματα υπ' αυτού παραγόμενα μεν, ου μην αλλά αίτια γίγνεται και  αυτού τούτοις γίγνεσθαι εν τωι αείποτε και παντί και δια παντός. Παράδοξον μεν, αληθές δε, ότι χρόνον αγέννητον όντα και αΐδιον, άγεται εν τοις πράγμασιν υπό των εαυτού τυχθέντων.

Ο ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΛΛΑ ΠΡΩΤΙΣΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΚΟΣΜΟΓΟΝΙΑΣ

Φιλοσοφική προσέγγιση της εννοίας του Χρόνου που παράγει και περιέχει τον Χώρο, σύμφωνα με την Αρχαία Ελληνική Σκέψη

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η φύση του χρόνου αποτέλεσε και αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της φιλοσοφίας από την αρχαιότητα έως σήμερα.
Τι είναι αυτό το μυστηριώδες μέγεθος που φαίνεται να κυλά από το παρελθόν στο μέλλον χωρίς, φαινομενικά, δυνατότητα επιστροφής;

Ασφαλώς υπάρχουν πλήθος ποιητικές απαντήσεις: πόσο αργά περνά ο χρόνος ως την έλευση ενός ευχάριστου γεγονότος  και πόσο γρήγορα περνά κατά τη διάρκειά του, ή πόσο γρήγορα περνά η νιότη κ.τ.τ. Όμως, εδώ, πρόκειται για τον υποκειμενικό - σχετικό χρόνο. Υπάρχουν, ως γνωστόν, και οι θρησκευτικές, δογματικές, απαντήσεις: αρχή της Δημιουργίας (και του «χρόνου»), τέλος της Δημιουργίας, εσχατολογικές κρίσεις, τιμωρίες, ανταμοιβές κ.τ.λ.

Σειρά Μαθημάτων - Μάθημα 4ο «ΟΙ ΗΡΑΚΛΕΙΣ – Ο Κύκλος των μεγάλων ηρώων»

 
"Οι Ηρακλείς - Ο κύκλος των μεγάλων Ηρώων"

Σειρά Μαθημάτων
«ΜΥΘΟΣ ΚΑΙ ΝΟΗΜΑ: Στοιχειώδης Εισαγωγή»
Εισηγήτρια: Μαρία Σίδερη

Μάθημα 4ο
«ΟΙ ΗΡΑΚΛΕΙΣ – Ο Κύκλος των μεγάλων ηρώων»

Σάββατο 31 Ιανουαρίου 2015, ώρα 12:30
Κόστος συμμετοχής: 5€

Το Έρεβος

Η Ορφική Κοσμογονία (μέρος της Θεολογίας των Ελλήνων) αξιώνει πως από τον πρωτογενή- προχωρικό Χρόνο γεννάται τριπλή γονή, τρία αλληλεπιδραστικά πεδία: το Χάος, ο Αιθήρ και το Έρεβος. Ενδεικτικά, στο μέρος ΙΑ (Ιερωνύμου- Ελλανίκου θεογονία) της Ορφικής Θεολογίας (Συλλογή Otto Kern, μετ.-σχόλια Μ. Σίδερη, Εκδ. Πυρ. Κόσμος 2005), στο απόσπ. 1 (54) Δαμασκίου «Περί των Πρώτων Αρχών», (123) λέγεται: «Και υπολαμβάνω την εν ταις ραψωδίαις (Ιερούς Λόγους Ορφέως) Θεολογίαν....  Χρόνος, ούτος ο δράκων γεννάται τριπλήν γονήν· Αιθέρα, φημί, νοτερόν και χάος άπειρον και τρίτον επί τούτοις Έρεβος ομιχλώδες......» μεταφρ.: «Και θεωρώ ότι η Θεολογία που περιέχεται στις ραψωδίες (τους Ιερούς Λόγους του Ορφέως)....(λέγει) ότι ο Χρόνος, αυτός ο όμοιος με δράκοντα, γεννά τριπλή γονή: τον Αιθέρα, λέγω, τον νοτερό (υγρό), και το άπειρο, ατέρμονο Χάος· και τρίτο, ως αναγκαία φύτρα αυτών, το Έρεβος το ομιχλώδες»· και συνεχίζει «....το τρίτο μέλος της (γεμάτης από αναπαραγωγική δύναμη) υστερογενούς αυτής Τριάδος, είναι  Έρεβος ομιχλώδες, που αναλογεί στην [σ.τ.μ.: συνήθη  (θετική) ή δυνάμει (αρνητική) πάντως ενδοσυμπαντική] ελώδη, πρωτόγονη (= πρωτογενή αλλά όχι μορφοποιημένη, όχι κρυσταλλωμένη) ύλη....».

Ύδωρ και Ύλη

ΥΔΩΡ: το ύδωρ είναι το ένα μέλος της πρώτης Νοητής Δυάδος που εξεπήγασε από την Άρρητον Αρχή (Εν). Πρόκειται για μια καθαρή, αόριστη και υπερβατική του   πραγματικού (οντικού) κόσμου συνθήκη ενέργειας πριν από την ουσία. Υπερούσια.[1]

Δεν είναι δηλαδή ουσία, ούτε καν όπως ορίζεται από τον Αριστοτέλη ως a priori συνθήκη της οντολογικής πραγματικότητας. Επειδή, όταν απελευθερώνεται αυτή η Αρχή, είναι απολύτως αβέβαιο εάν θα επιτευχθεί αυτή η πραγματικότητα. Και τούτο, επειδή ακόμη δεν έχει υποστασιοποιηθεί ο Χρόνος. Έτσι, το Ύδωρ μπορεί να χαρακτηρισθεί:

1.       Ως η μία από τις δυο νοητές Αρχές της ουσίας (Αρχή =αιτία, δέσμη αιτίων και αποτελεσμάτων ανεκδήλωτων) της ουσίας,

2.       Αctus purus,  καθαρή δράση

Ανιχνεύοντας το νόημα των ονομάτων

Τo κείμενο αυτό αποτελεί συνέχεια του προηγούμενου με τίτλο «ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ». Η σύνταξή του κρίθηκε απαραίτητη για την πληρέστερη κατανόηση του νοήματος των ονομάτων και φιλοσοφικών όρων που περιέχονται στις Βασικές Αρχές της Ορφικής- Ελληνικής Φιλοσοφίας/Κοσμολογίας, η οποία μας παραδόθηκε από την Θεογονία  Ιερωνύμου-Ελλανίκου, του Ιερού Λόγου του Ορφέως και των ποικίλων σπαραγμάτων σωζομένων κειμένων που συγκροτούν τη «ΣΥΛΛΟΓΗ ΟΤΤΟ ΚΕΡΝ». Τα ως άνω παρουσιάστηκαν σε πρώτη παγκοσμίως, ερμηνευτική μετάφραση και αναλυτικά-δομικά σχόλια,  στο δημοσιευμένο  δίτομο έργο μου :   «ΟΡΦΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ- ΑΠΑΝΤΑ-ΣΥΛΛΟΓΗ ΟΤΤΟ ΚΕΡΝ- ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ Μ. ΣΙΔΕΡΗ( Εκδ. Πύρινος Κόσμος 2005-2007) καθώς και σε σειρά εισηγήσεων μου σε διάφορα σεμινάρια και διαλέξεις.

Η σημασία, το έτυμον, ο γραμματολογικός τύπος, βασικών φιλοσοφικών εννοιών, όπως: Έρως, Λόγος, 'Υλη, Έρεβος κ.α. καθώς και πλήθος άλλες  πληροφορίες σχετικές με αυτές, θα συμβάλουν, ελπίζω, στην πληρέστερη κατανόηση των κειμένων της Ορφικής Φιλοσοφίας/Θεολογίας που είναι και η Κοσμολογία των Ελλήνων.

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ

Η Ορφική Θεολογία επονομάζεται επισήμως «Ελληνική Θεολογία». Προέρχεται από την «Χρυσή Εποχή» [1], κατά τον πυρήνα της και την θεμελιώδη εκτίμηση της Κοσμογονίας (Πρώτες Αρχές, Φύση και εξέλιξη των Ουσιών, διάταξη και σχέση των Ουσιών και των Δυνάμεων, Πρόοδος και μεταβολές των Όντων, διάταξη και σχέση των διαφόρων Κοσμικών Συστημάτων - Συμπάντων), της Θεογονίας (φύση και πρόοδος των θεών, ενέργειες και έργα αυτών στο Γίγνεσθαι των Όντων), της Ψυχογονίας (φύση και πρόοδος της Ψυχής, λειτουργίες αυτής, σχέσεις αυτής, τρόποι και ενέργειες αυτής, πρόοδοι, πάθη και προορισμοί αυτής). Ο Ορφεύς, επονομάζεται «Πρώτος των Ελλήνων Θεολόγος», επειδή παρέλαβε από τον φυσικό πατέρα του Οίαγρο και την μητέρα του (αρχιέρεια- ιεροφάντιδα των Πιερίδων Μουσών) Καλλιόπη την θεωρία αυτή, συμπληρωμένη κατά την περίοδο του «Αργυρού Γένους» [2]από τον θεϊκό (=θεωρούμενο εκπρόσωπο και εμψύχωση του ομώνυμου θεού) βασιλέα Διόνυσο. Ο Διόνυσος εδίδαξε τα Μυστήρια του συνώνυμού του Θεού στον Θάροπα ή Χάροπα- πάππο του Ορφέως και αυτός στον Οίαγρο, ο οποίος τα εδίδαξε στον Ορφέα. Ο Ορφεύς υπήρξε «ιερός» βασιλεύς (δεύτερο πολίτευμα μετά την «θεϊκή» βασιλεία ) των Οδρυσσών Θρακών.

Πανεπιστήμων: αστρολόγος[3], ιατρομάντης, ραψωδός, αοιδός, θαυματουργός, μουσικός, ποιμένας, πολεμιστής. Κυρίως όμως, ήταν εκείνος που ανασυγκρότησε την συγκεχυμένη κατά την εποχή του θεολογία του Χρυσού Γένους, σε άρτιο λογικό σύστημα, υπό την καθοδήγηση, πάντως του πατέρα και, ιδίως, της μητέρας του και των άλλων αρχιερέων των Μουσών.